Rèn nghị lực để lập thân - phần cuối

Quyết định

Chăm chú rình cơ hội, khôn khéo và mạnh bạo nắm lấy nó, hăng hái và kiên nhẫn dùng nó, đó là những đức tính để thành công.
Augustin Phelps

Người kém nghị lực không biết quyết định mau

Phần đông mọi người đều muốn tự vạch ra con đường đi, nhưng 10 người thì 9 người quyết định vụng về hoặc chậm chạp. Muốn thành công, phải xét hết những phương tiện rồi lựa chọn lấy một phương tiện tốt nhất. Suy nghĩ kĩ rồi ghi rõ từng giai đoạn, cách thức trong chương trình thực hành để sau khỏi thay đổi quyết định.

Trong những chuyện không rõ ràng, người sáng suốt mới quyết định mau được. Do dự hàng giờ cho những chuyện nhỏ nhặt là thói quen có hại, cần phải diệt nó. Lựa một cuốn sách, cái áo, ta cho ta vài phút suy nghĩ rồi quyết định ngay. Ai hỏi ta đều phải đưa ra chính kiến, dù là chuyện nhỏ nhặt nhất.

Một cách công hiệu nữa là mỗi tối trước khi đi ngủ lập ra chương trình làm việc, rồi thực hành cho được chương trình ấy.

Đừng sợ sống 

Muốn quyết định mau và đúng thì đừng sợ sống. Hãy sẵn sàng chịu trách nhiệm cho quyết định của mình để không e ngại và do dự. Thực tế, nhiều người sợ những nỗi lo không đáng sợ. 99% những lỗi lo lắng không xảy ra nên đừng do dự. Khó khăn do tưởng tượng mà ra.

Đợi cho đủ 10 phần tốt thì chẳng bao giờ thành được việc gì. 6 phần tốt là có thể làm được rồi.

Khi do dự, hãy lấy một tờ giấy chia làm hai cột, một bên ghi cái lợi, một bên ghi cái xấu. So sánh rồi quyết định ngay đi, đừng để phần xấu ám ảnh ta.

Ta cho đời là địa ngục thì nó là địa ngục, cho là trường đua tới hạnh phúc thì nó là trường đua. Cáia nào thích hơn?

Khi hỏi ý kiến người khác

Đừng hỏi quá nhiều người. Sáng suốt hỏi ý kiến người khác, rồi tự quyết định. Không để người khác quyết định thay mình.

Nắm lấy cơ hội

Cơ hội là vị thần chỉ có tóc ở phía trước, phía sau trọc lốc. Chần chừ không nắm lấy là không bao giờ bắt lại được.

Hành động

Bạn có yêu đời không? Nếu có, thì đừng phí thời giờ, vì đời sống làm bằng thì giờ

Franklin

Không có ngày mai, phải đập sắt trong khi nó còn nóng

Hành động cần phải tức thì. Để lâu, ý chí hăng hái mất đi, thấy công việc khó khăn sẽ chẳng bao giờ làm nữa

Hễ có việc thì làm ngay, vì ngày mai có công việc của ngày mai.

Tập trung tinh thần vào công việc

Đừng làm nhiều việc một lúc, chú ý hết vào công việc. Đó chính là cách hiệu quả nhất.

Để luyện tập trung tinh thần, đầu tiên ta lựa việc ta say mê như vẽ, chơi cờ..., rồi tăng thời gian tập trung dần lên và chọn việc ít say mê hơn.

Diệt thói mơ mộng

Diệt thói mơ mộng, nhất là mơ mộng tình ái của thanh niên. Khi tự bắt gặp mình mơ mộng thì làm việc gì đó cho óc bận khỏi suy nghĩ. Tập thể dục, hay hít thở sâu cũng là một cách.

Những lúc bỏ đi

Bỏ phí chút thời gian nào là hại cho nghị lực lúc đó, dù là 5 phút trước khi đi ngủ, trước bữa ăn, trên tàu điện ngầm. Lúc đó tính làm biếng đã thắng ý chí của bạn.

Thời gian trôi đi không níu kéo lại được. Trời cho 24 giờ, ta ngủ 8 giờ, 8 giờ trả nợ cơm áo, 4 giờ lo việc vặt.. Ai biết tiết kiệm sẽ dành được một hai giờ một ngày. Ai biết dùng hai giờ đó thì thành công. Đọc how to live 24 hours a day

Kiên tâm

Bền chí thực hiện. Đừng bao giờ thất vọng. Có thất vọng thì cũng cứ làm việc trong sự thất vọng đi.

Tăng cường nghị lực

Chương cuối này, tác giả đề ra một số cách để rèn nghị lực. 

Mỗi ngày, đề ra một việc mình không thích làm để rèn nghị lực cho mình. 

Bạn nên tập từ từ, không nên hăng hái quá, dễ sinh thất bại, nản lòng rồi mất luôn nghị lực.

Cần phải luyện hàng ngày, mỗi ngày tiến lên một chút. Khi muốn nghỉ, ta nên gắng sức thêm một chút. Nó không có lợi cho công việc của bạn, nhưng có lợi cho nghị lực. "Chưa ai định được tới đâu là tận cùng của sự mệt nhọc và tới đâu là bắt đầu của sự làm biếng".

Tự kiểm soát và tự phạt mình: Hồi còn nhỏ, được cha mẹ và thầy cô dẫn dắt. Lớn lên, muốn có kết quả, ta phai tự kiểm soát rồi tự phát. Mỗi tối trước khi đi ngủ hay mỗi tuần một lần, ta tự xét xem có làm theo kế hoạch không, diệt được thói xấu nào và đã học được những gì. 

Tự đặt hình phạt rồi bỏ không theo là tự khinh mình.

Vệ sinh thân thể: Ăn vừa đủ, đi bộ nhiều, tập thể dục mỗi ngày. Dễ tập nhất là thâm hô hấp, sáng khi ngủ dậy và trước khi đi ngủ, hít sâu 8-10 giây rồi thở ra trong 20 lần.

Vệ sinh tinh thần: Tránh tư tưởng hắc ám, chơi với người tự tin, có nghị lực. Đọc nhiều tiểu sử danh nhân. 

[Review] Rèn nghị lực để lập thân - nửa đầu

Tóm tắt sách

Cuốn sách mở đầu bằng một ví dụ nói lên suy nghĩ của trẻ thơ rằng cứ lại nhà băng là rút được tiền, rồi tác giả luận rằng người lớn cũng có suy nghĩ như vậy. Cứ đọc sách là có thể thay đổi tâm hồn, tài năng mà không cần tu luyện. Nghĩ thế nên đọc xong không thấy kết quả thì sinh ra chán nản.

Ta cần hiểu rằng sách là cẩm nang chứ không phải bửu bối. Sách vạch ra cho chúng ta con đường đi và phép tu thân. Muốn thay đổi đời ta thì tự ta, ta phải làm lấy, nghĩa là chính ta phải có nghị lực và kiên nhẫn thực hành lời trong sách chứ đọc suông thì hoàn toàn vô ích.

Thường cứ 10 hay 20 người thì có một người thành công. Để nhoi lên trong số đó, hễ ta muốn là được. Tất nhiên, phải biết cách muốn. Cuốn sách này chỉ cho chúng ta cách muốn.

Phần thứ nhất: Sự thành công và nghị lực

“Không có sự may mắn nào trung thành và chắc chắn hơn một nghị lực bất biến”

Juliette Boutonier

Sự thành công

Thế nào là thành công? Thành công là sử dụng phương tiện lương thiện mà đạt được mục đích của mình. Mục đích có thể to lớn hay nhỏ nhoi tùy chí hướng của mỗi người, nhưng mục đích có là gì thì nó cũng không ti tiện.

Nghịch cảnh giúp ta thành công. Rất nhiều danh nhân thành công trong nghịch cảnh, thậm chí nhờ nghịch cảnh ấy mà thành công. Trong nghịch cảnh, con người mới bị kích thích mà tìm lối thoát, mới đủ nghị lực mà đi hết con đường. Và có nghèo người ta mới dám liều vì không còn gì để mất. Không ai cầu nghịch cảnh, nhưng nghịch cảnh tới người có chí khí mỉm cười ngâm câu thơ của Nguyễn Công Trứ:

Muốn đại thụ hãy gìm cho lúng túng

Nghị lực là gì

Nghị lực là gì? Là có chí hướng và đủ năng lực thắng mọi trở ngại để đạt chí hướng ấy. Nghị lực gồm ba năng lực

• Suy nghĩ
• Quyết định
• Hành động

Có sáng kiến là biết tự vạch con đường để đi, không theo ý chí của ai. Sáng kiến chỉ cần đủ để tự kiếm giải pháp cho những công việc hàng ngày. Thiếu sáng kiến thì tuyệt nhiên không được, ta sẽ chỉ như bù nhìn được người khác giật dây.

Quyết định phải nhanh để hành động cho kịp thời, không bỏ lỡ cơ hội. Cũng phải sáng suốt để sau này không thay đổi quyết định. Đức quyết đoán là quan trọng nhất trong nghị lực.

Giai đoạn quan trọng nhất là thực hành, và muốn thực hành thì phải bền chí hoạt động, gặp trở ngại gì cũng rán san phẳng cho được. Tránh các cám dỗ và bản tính thích an nhàn, dật lạc của loài người.

Xong 3 tính ấy cũng nên vừa phải, quá mức thì lại có hại cho nghị lực. Sáng kiến quá sinh ra mơ mộng. Quyết đoán quá sinh nông nổi. Bền gan quá có khi sinh bướng bỉnh và bảo thủ.

Có ai thiếu hẳn nghị lực không

Nhiều người tin rằng nghị lực là năng lực trời cho. Thực chất, nghị lực gồm ba năng lực mà ai cũng có. Mỗi ngày ta đều phải dùng để quyết định những điều lớn nhỏ. Không một người nào sinh ra thiếu nghị lực, chỉ có những người có bệnh về nghị lực thôi.

Những bệnh về nghị lực

Bệnh về sáng kiến:

• Người không có sáng kiến, nhu nhược, không biết phải làm gì. Cứ nhất nhất theo sự sắp đặt của người khác.
• Người có quá nhiều sáng kiến, luôn trái với người khác.
• Không biết mình muốn gì, vì không muốn gì hết.

Bệnh về quyết định

• Không chịu quyết định, để người khác thúc giục thì mới làm. Lúc thi mới học, dự án cuối deadline mới làm. Kiểu đó kết thúc công việc rồi tất liệng sách vở, giấy tờ đi liền.
• Thay đổi quyết định thất thường: Do quyết định vội quá, nhưng thường là không cso chí theo tới cùng.

Bệng về hoạt động

• Người mê lý tưởng: Không làm việc gì hết vì không thấy có việc gì đáng làm. Cứ phải chờ điều kiện này, điều kiện nọ rồi mới làm. Loại người này có thể thông minh nhưng bất lực và vô ích cho xã hội.
• Lý luận chu đáo quá tới mức không muốn hoạt động. Cái gì cũng thấy thất bại, cũng sợ rủi ro. Là loại người lý sự. Tệ nhất là không làm nhưng lại đi châm biếm người khác, dội nước lạnh vào lòng hăng hái của người khác.
• Quá hăng hái, không biết do dự. Họ thành ra độc tài, mù quáng và bảo thủ.

Phần thứ hai: Rèn nghị lực, chính tình cảm dẫn đạo thế giới

Lý trí và tình cảm

Lý trí có vai trò quan trọng giúp ta xét xem thế là là cân bằng trong mọi hoàn cảnh, giúp ta không bi quan cũng không chủ quan. Chọn được bước đi, công việc phù hợp. Công việc mới khó khăn ta không bỏ, công việc mới chớm thành công ta không quá tin mà vội khuyếch trương. Móng chưa chắc đã xây tường.

Lợi dụng tình cảm có ích cho nghị lực

Biết chưa đủ, còn phải muốn, muốn một cách mãnh liệt nữa. Đó là tình cảm, nó mạnh hơn và luôn chiến thắng lí trí. Hãy lợi dụng lòng ham lợi, ham danh và tình yêu để hoạt động được hăng hái, bền bỉ.

Trong đó ham lợi ít cao thượng hơn ham danh, và ham danh ít cao thượng hơn tình yêu.

Chẳng yêu được cái chân, cái mỹ, cái thiện thì cứ nghĩ tới cái lợi, cái danh. Miễn sao hành động không có gì đê mạt.

Đàn áp tình cảm có hại cho nghị lực

• Diệt tình cảm có hại như: Lòng ham vui, tính làm biếng, sợ gắng sức, sợ kỉ luật. Thử nghĩ nếu để thị dục thắng một lần, nó sẽ thắng mãi. Thử nghĩ tới những người ham chơi, biếng nhác, bạn sẽ khing và không muốn là họ nữa.
• Dùng tự kỉ ám thị: Mỗi ngày, trong lúc vắng, lặp lại câu này:

“ Tôi có nghị lực, không sợ khó nhọc, theo đuổi mục đích tới cùng và sẽ thành công"

• Lợi dụng tình cảm có hại: Con người vốn lười. Hãy tạo ra dụng cụ hay sắp xếp ngăn nắp để chúng ta được lười.

Đức tự chủ

Tình cảm quá mạnh, say mê quá lớn dễ làm ta nhầm lẫn, bởi vậy phải biết tự chủ. Để rèn được nghị lực thì cần phải làm chủ được cảm xúc. Hãy ráng bình tĩnh khi gặp cảm xúc mạnh. Thở đều nén giận, sau đó thấy cần trả lời mới trả lời với lí lẽ xác đáng. Đức bình tĩnh là cần thiết cho nghị lực, nhưng không nên thái quá sẽ làm ta lạnh đạm, lạnh lùng.

Người không mục đích như thuyền không lái

Phần này bàn phương pháp rèn nghị lực

Phần đông thanh niên ra trường không biết mình muốn cái gì

Không muốn thì không bao giờ được cái gì cả. Biết muốn là bước quan trọng nhất để thành công.

Học sinh đều để cho nhà trường và số phận định đoạt cho mình cả. Ra trường, họ không được dẫn dắt từng bước nữa sinh ra bỡ ngỡ, ngay như quan trọng nhất là chọn nghề, họ cũng không có ý kiến gì hết. Trường học không dạy họ cách muốn. Thanh niên như con tàu không bánh lái, gió nước đẩy đi đâu thì đi đó, không mong gì tới bến.

Ta muốn cái gì?

Muốn thành công, phải vạch ra cho đời một mục đích, càng sớm càng tốt. Mục đích nào tuỳ bạn nhưng nó phải thiết thực, đừng muốn quá nhiều thứ.

Trong cuộc sống, trước khi làm gì, ta hãy tự hỏi “Ta muốn cái gì đây?”

Phải muốn cách nào

Không phải cứ muốn là được. Muốn những gì sức ta có thể thì mới được.

Chia công việc thành từng phần, từng giai đoạn nhỏ để thực hiện. Giai đoạn nhỏ lại chia thành nhỏ hơn, để ta chỉ nhìn thấy mục đích mỗi tuần thôi, rồi có thể hoàn thành mà không mệt mỏi.

Nếu bạn chưa vạch được mục đích cho đời mình thì tuần này hãy vạch ra đi. Rồi xét xem nó có hợp không và có khả thi không. Có mục đích rồi hãy vach ngay ra kế hoạch, bao nhiêu năm, mỗi tháng làm gì.

[Review] Rèn nghị lực để lập thân p1 - Nhận xét chung

Vài nhận xét về sách

Nếu bạn đang tìm một cuốn sách giúp bạn rèn nghị lực, định hướng cho thành công trong sự nghiệp của mình, tôi xin giới thiệu cho bạn cuốn “Rèn nghị lực để lập thân” của bác Nguyễn Hiến Lê viết. Cuốn này, bằng kinh nghiệm từng trải trong nhiều ngành nghề của mình và tham khảo rất nhiều chia sẻ của các vĩ nhân khác, bác Lê chỉ ra rất đúng bệnh thiếu nghị lực, không biết định hướng của mình là gì của thanh niên Việt Nam. Cuốn sách sẽ không chỉ cho bạn biết cụ thể đam mê của bạn là gì, vì chỉ có bạn mới có thể tìm được nó bằng cách thử làm, nhưng sẽ giúp bạn biết cách tìm kiếm nó và có nghị lực để thực hiện nó.

Bằng lối kể chuyện thực tế, qua những ví dụ cụ thể, bác Lê đưa ra những lý lẽ thuyết phục và dễ hiểu. Sách ngắn thôi, chỉ khoảng 60 trang nhưng mang nhiều ý nghĩa, giúp chúng ta tạo động lực làm việc. Có lẽ đây là cuốn sách tôi thích nhất trong tủ sách Nguyễn Hiến Lê.

Dù những phương pháp mà cuốn sách đưa ra khá ấn tượng với tôi, nhưng bộ não con người vốn sinh ra để quên, thế nên mọi điều muốn nhập tâm đều phải ôn lại. Phần này tôi tóm tắt cuốn sách để khi ôn lại mà không đủ thời gian đọc cả cuốn sách thì tôi đọc tóm tắt thôi, cũng đủ để nhắc nhở mình.

Những phần tiếp theo tôi sẽ tóm tắt sách.

Lịch sử đền Hùng

Dù ai đi ngược về xuôi
Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba

Sắp tới lễ hội đền Hùng, tôi cũng muốn một lần tham dự. Trước khi tới, tôi muốn tìm hiểu một chút về đền Hùng và lịch sử của 18 đời vua Hùng. Thông tin lịch sử này có thể tham khảo từ Wikipedia, website của đền Hùng và một bài viết rất hay, chi tiết ở trang lịch sử Việt Nam.

Các bài viết có nhiều thông tin, tới cả tên của 100 con của Lạc Long Quân và Âu Cơ (Tôi cũng hơi ngạc nhiên khi họ có thể liệt kê được tên của 100 người con này). Tôi liệt kê lại một số ý mà tôi thấy hữu ích.

Thông tin về đền Hùng

Đền Hùng ở núi Nghĩa Lĩnh, xã Hy Cương, thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Xưa thuộc kinh đô Phong Châu của thời Văn Lang. Được xây từ thời Đinh Tiên Hoàng tới thời Hậu Lê (thế kỉ 15) thì hoàn chỉnh. Được nhà nước ta công nhận là di tích từ năm 1962.

Đền Hùng có 4 đền chính:

• Đền Hạ: Tương truyền là nơi Âu Cơ sinh ra bọc trăm trứng
• Đền Trung: Nơi vua Hùng và quan du ngoạn và bàn việc nước
• Đền Thượng: Đặt trên núi. Tiến hành nghi lễ tín ngưỡng nông nghiệp.
• Đền Giếng: Tương truyền là nơi công chúa Ngọc Hoa và Tiên Dung soi gương, vấn tóc.

Hiện nay, nước ta đã đầu tư và xây thêm nhiều đên xung quang đền chính, gồm đền chúa Mẫu và đền Lạc Long Quân, bảo tàng, nhà khách, v.v. Đó là thông tin về đền. Còn về lịch sử 18 đời vua Hùng, theo lời của các học giả thì 18 đời vua Hùng là khoảng 400 năm ứng với văn hóa Gò Mun, Đông Sơn, trước đó là bộ lạc từ 3000 năm TCN. Di tích khảo cổ lâu nhất tìm được là di tích khảo cổ Đồng Đậu (3500 năm).

Các truyền thuyết

Vì vua Hùng phần nhiều là truyền thuyết nên tôi quan tâm tới các tích cũ về thời Văn Lang hơn. Các câu chuyện cổ tích sau được lấy từ trang lịch sử Việt Nam.

Bọc trăm trứng

Vua đầu là Kinh Dương Vương, cháu 4 đời Viêm đế thần nông (Thần cai quản nông nghiệp của trời). Kinh Dương Vương kết hôn với Thần Long nữ, sinh ra Lạc Long Quân. Lạc Long Quân gặp Âu Cơ ở động Lăng Xương, kết thành vợ chồng rồi đưa về núi Nghĩa Lĩnh. Sau đó sinh 100 con. 50 theo mẹ lên núi, 49 theo cha xuống biển. Còn con cả là Hùng Vương làm vua, lấy tên nước Văn Lang.

Phù Đổng thiên vương

Đời Hùng vương thứ 16, nước Văn Lang bị giặc Ân xâm lược. Vua sai sứ giả đi tìm người tài đánh quân xâm lược. Làng Phù Đổng có cậu bé 3 tuổi vươn mình lên cao lớn, xin vua giáp sắt, ngựa sắt, roi sắt đi đánh giặc. Đánh xong giặc Ân cưỡi ngựa bay về trời. Vua lập miếu thờ Phù Đổng Thiên Vương trên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh. Tích còn cho rằng cậu bé trước đó chỉ là sọ dừa.

Bánh chưng bánh dày

Vua Hùng thứ 6 thi cỗ kén rể. Lang Liêu mẹ mất không đi xa được, mới tìm cách nấu gạo nếp thành bánh chưng và bánh dày tượng trưng cho trời và đất. Vua mới truyền ngôi cho và thành vua Hùng thứ 7.

Sự tích dưa hấu

An Tiêm là con nuôi vua Hùng, nói năng kiêu ngạo nên bị đày ra đảo. Ra đảo hoang phát hiện ra dưa hấu da xanh, lòng đỏ do chim mang tới mới trồng và phát triển. Phát triển tốt nên vua ra đảo đón về.

Chử Đồng Tử

Công chúa Tiên Dung là con vua Hùng thứ 18. Một lần dạo chơi mới căng màn tắm bên sông. Không ngờ nước dội cát trôi lộ ra Chử Đồng Tử không mảnh áo che thân vì quá nghèo. Công chúa cho là định mệnh mới lấy làm chồng. Vua tức giận sai lính tới bắt thì phần đất quanh Chử Đồng Tử bay lên trời.

Sơn Tinh, Thủy Tinh

Thần núi, thần biển đến cầu hôn Ngọc Hoa, con gái vua Hùng thứ 18. Vua Hùng thách cưới voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao. Sơn tinh mang tới trước nên cưới được vợ. Thủy Tinh giận dữ dâng nước lên đuổi theo Sơn Tinh. Sơn Tinh dâng núi lên chặn nước. Các loài dã thú đánh thắng thủy tộc, Thủy Tinh thua lui về nhưng hàng năm đều dâng nước lên gây ra lụt lội.

Cột đá thề

Vua Hùng 18 không có con trai, nhường ngôi cho con rẻ Nguyễn Tuấn (tức Tản Viên, Sơn Tinh). Thục Phán là cháu vua Hùng (tướng bộ lạc Tây Vu) đem quân tới trang ngôi. Tản Viên khuyên vua Hùng nhường ngôi cho Thục Phán. Phán cảm kích dựng hai cột đá thề lên đỉnh núi Nghĩa Lĩnh, thề rằng kế tục và giữ nước, thờ phụng các vua Hùng. Sau đó Thục Phán xưng là An Dương Vương, đóng đô ở Cổ Loa, lấy tên nước là Âu Lạc.

PS. Điều tôi thấy lí thú nhất là tên Sơn Tinh là Nguyễn Tuấn, trùng với tên tôi.

Ý nghĩa câu thành ngữ "mèo mả gà đồng"

Câu thành ngữ "mèo mả gà đồng" thực nghe quá rõ ràng về cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Có hai cách hiểu, mà thông dụng hơn là cách hiểu ám chỉ người lăng nhăng, sống buông thả trong quan hệ nam nữ. Cách hiểu này đến từ hành động của mèo mả và gà đồng là mèo hoang và gà hoang, sử dụng chuyện mèo-gà ám chỉ chuyện trăng hoa, yêu đương không nằm trong lễ giáo gia đình. Cũng có thể hiểu là loại người vô lại, không có chỗ ở, lang thanh như mèo ở bãi tha ma hay gà ở đồng. Như trong truyện Kiều, khi Hoạn bà nhiếc Thúy Kiều, ý nói hạng đàn bà con gái bỏ nhà đi hoang.

Con này chẳng phải thiện nhân,
Chẳng phường trốn chúa thì quân lộn chồng.
Ra tuồng mèo mả gà đồng,
Ra tuồng lúng túng chẳng xong bề nào.
Đã đem mình bán cửa tao,
Lại còn khủng khỉnh làm cao thế này.

                                 (Truyện Kiều, 1730-1735)

Điều tôi muốn nói ở trong bài viết này là nhiều cách hiểu ngộ nghĩnh của cộng đồng. Đầu tiên, đó là nhiều người vẫn gọi nó là một câu tục ngữ. Mèo mả gà đồng không phải là một câu, nên không thể là tục ngữ. Thứ hai là một số cách hiểu của các học giả. Thứ ba là một số cách hiểu của các độc giả phổ thông.

Hiểu lầm đầu tiên là học giả Lê Gia, trong '1575 tục ngữ cần bàn thêm' - NXB Văn Nghệ 2009, cho rằng mèo mả cũng là 'mèo mã' hay nói cách khác là 'mèo mỡ'. Ý nói mèo mã giống như hàng mã, chỉ có cái vỏ ngoài. Mèo mã ám chỉ các cô gái chỉ có cái vẻ bề ngoài, lẳng lơ, chơi bời. Còn mèo mỡ ám chỉ con mèo vờn cục mỡ. Về ý hiểu này, học giả An Chi, trong báo đời sống 2011, thẳng thừng bác bỏ và nói rằng cách suy luận này không những vô lý về từ ngữ và chính tả, còn sai về nội dung khi đổi mèo mả là mèo hoang thành mèo mỡ là mèo nhà (link). Cụ An Chi cũng dẫn chứng thêm câu "mèo lành chẳng ở mả, ả lành chẳng ở hàng cơm" để khẳng định thêm mèo mả là đúng.

Hiểu lầm thứ hai là nhiều học giả cho rằng con gà đồng là con ếch. Về vấn đề này, cụ An Chi cũng có giải thích cụ thể và chỉ ra cách hiểu này là sai trong một bài hỏi đáp. An Chi có nói trong Việt Nam tự điển của Lê Văn Đức và Lê Ngọc Trụ cũng giải thích con gà đồng là con ếch, xong là không đúng. Nhiều học giả bác bỏ quan điểm này như từ điển Việt Nam phổ thông của Đào Văn Tập, từ điển truyện Kiều của Đào Duy Anh. Một cách trực tiếp hơn, Nguyễn Quảng Tuân có giảng: "Giảng 'gà đồng' là con ếch thì chẳng có ý nghĩa gì. Mèo mả gà đồng ở đây được đặt đối nhau, mèo ở mả, gà ở đồng. Mèo ở mả là mèo hoang, gà ở đồng là gà hoang sống ở đồng nội. Người ta ví hạng vô lại, không có chỗ ở nhất định ... . Gà đồng đâu có phải chữ nói lóng mà giảng là con ếch?"

Trong cộng đồng mạng, đa số các câu trả lời đều nói câu thành ngữ ám chỉ phụ nữ quan hệ lăng nhăng, bất chính. Xong cũng có nhiều câu trả lời loanh quanh mà còn tới mức buồn cười. Ví dụ như trong một forum hỏi đáp, có câu trả lời rằng: "Mèo mả gà đồng: là con mèo con và con gà rau rãu đồ 2 lạng nuôi trong nhà. Khi có người chết, Pháp sư, Thày cúng căn cứ vào ngày giờ chết mà yểm đảo , bùa phù cho yên linh hồn và gia đình con cháu người chết được an toàn. 2 con này được đem ra ngoài đồng chỗ chôn mộ mới, làm phù phép xong thì thả chúng ở đấy, nó tự kiếm ăn mà sống tồn tài được. Mèo trở thành mèo hoang lang chạ, gà có thể bị cáo cầy ăn thịt. Không ai dám bắt về nuôi hay ăn thịt,vì là thứ yểm đảo bỏ đi." Hay lại có ý kiến: "Mả ở đây chỉ bề ngoài mẫu mả. Là con mèo no giống con chuột Ý muốn nói sự bạc nhược yếu ớt của con người và châm biến sự thiếu hiểu biết của những kẻ bạc nhược đó". Thật đọc những câu trả lời như thế này thì cũng dễ quay cuồng đầu óc, không biết đâu là nghĩa thực.

Rèn luyện ý chí, đọc nhiều sách và có một cuốn sách tâm đắc

Đọc sách, thấy những ví dụ thực tế như một câu nói, một đoạn hội thoại. Tôi tặc lưỡi, những ví dụ ấy đều do tác giả nghĩ nát óc mới ra, mình làm sao có thể trở thành như vậy được. Thế là tôi nghi ngờ và không HÀNH ĐỘNG, vì cái ý nghĩ có hành động cũng chẳng được gì.

Thế nhưng tôi nhận thấy rằng có nhiều lúc tôi có những câu nói rất hóm hỉnh. Nhiều lúc tôi làm đối phương cười nghiêng ngả. Như vậy hoàn toàn có nghĩa rằng tôi có khả năng. Vấn đề còn lại là phải phát huy nó thường xuyên hơn. Làm thế nào? Chỉ có một cách là luyện tập. Luyện tập thế nào? Có vô vàn cách, ví dụ như các cách trong sách rèn nghị lực để lập thân, sách con đường lập thân, và nhiều sách khác. Mỗi sách lại chỉ cho ta một cách luyện tập, và có lẽ tất cả đều đúng. Có điều luyện tập theo quá nhiều sách nhiều khi cũng làm ta thấy đuối sức. Vậy thì nên luyện tập thế nào?

Theo tôi, ta cứ luyện tập theo các sách chỉ dẫn, xem nó có hợp không, có hiệu quả không. Luyện tập từ từ, không nóng vội cho hết sách vì mục đích của ta là luyện tập chứ không phải để đọc được nhiều sách đặng mà ra buôn chuyện, tán phét với bạn bè. Sau đó, nên có một cuốn tâm đắc nhất để đọc lại mỗi tháng. Sách nào thì có lẽ tùy mỗi người, bởi không ai giống ai.

Tôi cũng xin chia sẻ cuốn sách của tôi, có thể bạn sẽ thấy phù hợp chăng. Hoàn cảnh thì tôi là một nghiên cứu sinh, mà trước kia tôi không xác định được là tôi thích cái gì cả. Tôi tìm đọc những lời khuyên của người đi trước và thấy rằng nghị lực, tính quyết đoán thực sự quan trọng. Lựa chọn rồi hành động nhanh chóng và không hối hận về quyết định. Còn điều cần làm cụ thể thì tuỳ tình huống mà có những quyết định khác nhau. Tính cách này có thể áp dụng vào mọi hoàn cảnh trong cuộc sống. Cuốn sách tôi yêu thích là rèn nghị lực để lập thân của bác Nguyễn Hiến Lê.

Sáng ngủ dậy, quyết định nướng thêm năm phút hay bật dậy, ấy cần tính quyết đoán. Bạn sắp mua một cái điện thoại, bạn nhanh chóng ghi ra giấy nhu cầu của mình rồi mua một cái điện thoại phù hợp với giá cả, hay mất hàng ngày trời ngồi đọc rồi phân vân, ấy cần tính quyết đoán. To lớn hơn, khi phải lựa chọn ngã rẽ cho sự nghiệp của mình, bạn nhanh chóng viết ra giấy những gì mình thích, rồi tổng hợp lại để tìm hướng đi phù hợp, hay lần chần phân vân, rồi để cơ hội cứ qua đi, ấy lại càng cần quyết đoán. Trong tình yêu cũng cần quyết đoán. Bạn cân nhắc thấy đối phương có những điểm phù hợp với mình, quyết định tiến tới và sẽ khắc phục những điểm không phù hợp, hay bạn phân vân, để rồi hối tiếc khi qua đi. Ấy cần quyết đoán quá đi chứ.

Trước đây tôi không hay có chính kiến, mọi chuyện sao cũng được. Trong một nhóm, ai ra ý kiến gì là tôi hùa theo. Ấy là thiếu quyết đoán và nó có hại. Nó làm cho tôi lười suy nghĩ, lười vận động vì tính ỷ lại. Nó cũng làm tôi nhút nhát, không dám giao tiếp. Giờ đây tôi luôn tự nhắc nhở mình phải quyết đoán. Mọi tình huống dù lớn hay nhỏ tôi đều xem xét các lựa chọn và đưa ra ý kiến.

Phần mềm giúp tự động khóa máy tính bắt buộc chúng ta giải lao [Win]

Có lẽ có quá nhiều công việc trong thời hiện đại liên quan và sử dụng máy vi tính, khi giờ đây những chiếc máy tính mạnh mẽ được tận dụng giúp chúng ta giải quyết nhiều vấn đề khác nhau, kết nối con người, chia sẻ thông tin v.v. Nhưng một trong những tác hại là chúng ta thường ngồi quá lâu trước máy vi tính. Tác hại của việc ngồi lâu trước máy tính thì khá nhiều, đây là một bài viết hay về những tác hại ấy: The health hazards of sititng. Tôi xin tóm tắt những tác hại ấy là: Bệnh tim mạch, ung thư ruột, tụy, đãng trí, đau lưng ...

Bạn nên thỉnh thoảng rời khỏi bàn làm việc, thực hiện một vài động tác thể dục nhẹ hoặc đi dạo. Nhưng thường là chúng ta không nhớ đến nó, hoặc có nhớ mà không muốn đứng dậy. Một giải pháp giúp chúng ta là sử dụng phần mềm hỗ trợ tự động khóa máy sau một khoảng thời gian nhất định, khi đó ta buộc phải dừng công việc vì nghỉ ngơi.

Sau khi tìm kiếm khá lâu trên mạng, sử dụng nhiều phần mềm khác nhau được cộng đồng mạng giới thiệu, tôi thấy rằng phần mềm tốt nhất là Eyes Relax, các bạn có thể tải về tại đây: http://themech.net/eyesrelax/, hoàn toàn miễn phí.

Xin giới thiệu một chút về cách hoạt động của Eyes Relax. Phần mềm này sẽ khóa máy của bạn sau một khoảng thời gian do chúng ta đặt trước. Nếu bạn chọn chế độ không thể cancel, bạn chỉ có cách là đi chơi đâu đó chờ cho hết thời gian, thật tuyệt phải không. Khi bạn quay lại bàn làm việc và bắt đầu sử dụng chuột và bàn phím, phầm mềm mới bắt đầu đếm lại.

Cài đặt: Việc cài đặt không có gì phức tạp. Phần mềm có cung cấp chế độ nghỉ ngắn (short breaks) và nghỉ dài (long break), nhưng tôi thì chỉ cần ngắt máy sau mỗi 30 phút làm việc. Nếu bạn chỉ cần giống như tôi, bạn có thể làm theo như sau

• Tải phần mềm: installer download link
• Cài đặt phần mềm
• Mở setting bằng cách chuột phải vào biểu tượng trên taskbar

• Chọn short breaks, thời gian làm việc (working time) là 30 phút, thời gian nghỉ (break time) là 5 phút (300s)

• Không chọn 'allow to cancel break'

Vậy là xong, giờ đây bạn bắt buộc phải nghỉ ngơi sau mỗi 30 phút làm việc.

Nếu bạn muốn biết tại sao phần mềm này là tốt nhất, tôi xin chia sẻ một chút quá trình tìm kiếm của tôi. Tôi đã thử hầu hết những phần mềm được mọi người đề nghị trên mạng:

• Phần mềm đầu tiên tôi tìm được là Scirocco Take a Break. Phần mềm này nhắc nhở tôi nghỉ ngơi, nhưng không bắt buộc, vì vậy tôi có thể cancel và tiếp tục ngồi lại. 
• Workrave giải quyết vấn đề của Scirocco. Máy tôi bị khóa hoàn toàn và tôi phải đứng dậy. Nhưng cách đếm giờ của Workrave dựa trên hoạt động của chuột và bàn phím. Nếu bạn không sử dụng hai thiết bị này một lúc, Workrave sẽ reset lại bộ đếm. Vì lí do này, có khi cả ngày mà workrave không khóa máy của tôi lần nào.
• Phải tìm khá lâu thêm tôi mới tìm thấy Eyes Relax. Eyes Relax đơn thuần đếm thời gian và khóa máy lại sau khoảng thời gian định sẵn. Khi máy bị khóa, cũng không có cách nào mở được. Tôi đã sử dụng và không thấy lỗi nào phát sinh. Nói chung là một phần mềm tốt, phù hợp với nhu cầu sử dụng của tôi, và có khi cả của bạn nữa.

Bạn hãy thử sử dụng Eyes Relax xem nó có giúp bạn vận động nhiều hơn không nhé.

Tuan8.

Lập kế hoạch làm việc

Để làm một công việc một cách hiệu quả, thông thường người ta sẽ bảo bạn hãy tìm cho mình đam mê đích thực. Nhưng sự thực là bạn có tìm mỏi mắt có khi cũng không thấy được cái gọi là đam mê của mình. Mà tìm ra rồi thì hoặc là nó không có tính hiện thực, ví dụ như làm họa sĩ thì bạn sẽ khó mà hỗ trợ được tài chính cho gia đình mình, hoặc là nó chỉ là sở thích (Hobby) chứ không phải là đam mê. Sở thích chỉ là mức rất thấp của đam mê, ví dụ như bạn thích robot, bạn có thể ra tiệm đồ chơi, mua mô hình về lắp ráp và thấy rất là happy về điều đó. Bạn quyết định trở thành kĩ sư về robot. Khi bạn bước vào rồi mới thấy rằng nó không phải đơn thuần thú vị như lắp ráp lego, bạn phải đương đầu với các kiến thức toán rất nặng nề và chỉ để giải quyết một phần rất nhỏ của một robot tổng thể, và khả năng rất cao là bạn sẽ thấy chán nản dù mê đến mức nào, bởi khó khăn sẽ sinh ra chán nản. Như vậy, nhìn một cách tổng thể, chúng ta sẽ thường phải làm việc trong áp lực, chán nản và ít đam mê.

Cách tốt nhất để chúng ta đạt được mục đích của mình là hãy đặt ra mục tiêu, rồi khi thực hiện mục tiêu ấy thì có thấy chán cũng có làm việc. Quan trọng nhất là chúng ta cần có kế hoạch. Một kế hoạch tổng quan 5 năm, một kế hoạch trong một năm và kế hoạch hàng ngày. Nhìn vào kế hoạch 5 năm hay 1 năm, ta biết ngày hôm nay ta làm việc vì cái gì. Còn kế hoạch ngày hôm nay sẽ giúp ta có thêm nghị lực và hoàn thành với kết quả tốt.

Đối với kế hoạch hàng ngày, mỗi buổi sáng tới nơi làm việc, tôi nhìn lại mục tiêu đề ra được thảo từ ngày hôm trước. Tôi phác những việc cần hoàn thành trong ngày hôm nay. Khi làm việc, mỗi khi hoàn thành một phần nhỏ công việc, tôi lại ghi lại. Mỗi ngày tôi ghi lại khoảng 10 lần những việc nhỏ như vậy. Nó cho thấy tôi đã hoàn thành công việc đến mức nào rồi, và cho thấy tôi đã làm được những gì, tôi có bị sao nhãng hay không. Khi kế hoạch đề ra đã kết thúc hay sắp kết thúc, chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái, không bị lo lắng đè nặng. Cuối buổi, tôi nhìn lại công việc làm được và gạch đầu dòng một vài yêu cầu cho ngày hôm sau.

Tất nhiên việc ghi lại từng chút công việc sẽ chiếm một chút thời gian của chúng ta, nhưng những điều nó đem lại là rất nhiều. Bên cạnh đó, việc luôn chú ý tới các sự kiện nhỏ cũng giúp chúng ta luyện tập bộ nhớ (Cách rèn luyện này được Nguyễn Hiến Lê nhắc tới trong cuốn tương lai trong tay ta). Việc lập kế hoạch cũng sẽ giúp chúng ta tập trung vào công việc hiện tại, vì biết rằng các việc khác đã có thời gian dành riêng cho chúng, không cần phải lo lắng.

Mô hình con người nhiều chữ T của thời đại mới

Tại sao chúng ta nên trở thành chuyên gia trong nhiều hơn một lĩnh vực?

Có lẽ bạn cũng như tôi, sẽ có thắc mắc khi đứng trước một biển kiến thức như ngày nay, cách nào là tốt nhất để chúng ta phát triển được sự nghiệp, có kiến thức chuyên sâu phù hợp. Bài viết này, tôi chia sẻ nhừng điều mà tôi được nghe từ những người khác, những người có kinh nghiệm lâu năm và thành công, chứ không phải là ý của riêng tôi. Tôi đã áp dụng và thấy có hiệu quả, và tôi nghĩ có thể nó cũng giúp ích được cho bạn nữa.

Mô hình kiến thức của một người xin được phép chia thành ba loại, chữ I, chữ T và nhiều chữ T. Người chữ (I) chỉ chuyên sâu về một thứ, giống như chữ I, chỉ đi sâu xuống theo một đường. Họ không biết về các lĩnh vực khác cũng như không biết về các kiến thứ tổng quan. Một ví dụ điển hình là các học sinh mọt sách hay nhiều nhà nghiên cứu. Họ quá mải mê đào sâu lĩnh vực của mình, thiếu hụt kiến thức xã hội. Họ sẽ rất khó phát triển sự nghiệp khi không có các hiểu biết chung, hay nói cách khác là không biết mình đang ở đâu trong nhu cầu của xã hội.

Người chữ (T) là người chữ (I), nhưng có thêm kiến thức tổng quan căn bản, thể hiện bởi dấu gạch ngang trên đầu. Hẳn nhiên, người chữ T sẽ khắc phuc được nhược điểm của người chữ I, họ biết mình ở đâu trong xã hội. Họ phát triển kiến thức chuyên sâu và có thể sẽ thành công. Tuy vậy, những người này vẫn có những nhược điểm. Thứ nhất, giờ đây sự giao thoa giữa các ngành khá mạnh mẽ, chỉ biết về một vấn đề nhỏ sẽ là một bất lợi. Thứ hai, khi họ gặp trở ngại trong việc phát triển chiều sâu chữ T của mình, gặp vật cản, họ sẽ thất bại vì không có sự dự phòng và không có những sự lựa chọn khác.

Để khắc phục nhược điểm của người chữ (T), con người, nhất là người năng động trong thời đại mới, nên theo mô hình nhiều chữ T (TTTT). Chúng ta nên có kiến thức tổng quan để có cái nhìn tổng quát, đồng thời phát triển sâu nhiều hơn một lĩnh vực. Ví dụ như các giáo sư đại học, ngoài nghiên cứu chuyên môn, thông thường đều có tài năng riêng về các lĩnh vực khác như lịch sử, hội họa, văn học. Ta coi như một người có hiểu biết sâu về một lĩnh vực nào đó khi người đó hoàn thành nghiên cứu tiến sĩ. Thời gian trung bình để làm tiến sĩ là 5 năm, như vậy trong quãng đời làm việc của mình, khoảng 30 năm, một người có thể là chuyên gia trong tối đa 6 lĩnh vực khác nhau. Còn tại cùng một thời điểm, chúng ta nên phát triển 3 lĩnh vực song song với nhau. Độ chuyên sâu, hay độ dài của các chữ T, cho mỗi lĩnh vực không nhất thiết phải ngang bằng với nhau.

Có rất nhiều người thành công ủng hộ quan điểm này. Giáo sư Lee Doo Yong thuộc viện KAIST (Hàn Quốc) chia sẻ rằng rất nhiều người mà ông gặp gỡ có nhiều hơn một tài năng. Bản thân ông cũng vừa là một nhà nghiên cứu, vừa là một nhà sử học. Hay như nhà văn Nguyễn Hiến Lê, trong nhiều tác phẩm của ông, từ 60 năm trước đã khuyên người đọc có những đam mê khác ngoài công việc, để khi có gặp khó khăn, nản chí trong công việc thì có thể lẩn mình vào những đam mê đó.

Hãy trở thành người nhiều chữ T. Có kiến thức tổng quan và chuyên sâu về nhiều hơn là một lĩnh vực. Chúng ta sẽ tận dụng được sự giao thoa giữa các lĩnh vực để đạt được nhiều thành công. Một lợi thế nữa là khi gặp khó khăn trong lĩnh vực này, ta có thể đầu tư sang các lĩnh vực còn lại. Tôi cũng đang cố gắng phát triển bản thân theo mô hình này. Ba lĩnh vực mà tôi đang phát triển là nghiên cứu đồ hoạ máy tính, tìm hiểu về kĩ năng mềm và lịch sử, và viết lách.

Chuyến thăm quan Gunsan và Buan

Chuyến thăm quan cùng các bạn labmate định kỳ hàng năm. Chuyến thăm quan 3 ngày, nhưng ngồi trên xe thì nhiều, tham quan thì ít. Dù sao, cũng có nhiều lý thú. Có vài cái ấn tượng tôi.

Ngày thứ nhất thường mất một thời gian lái xe tới địa điểm thăm quan. Thông thường là ba tiếng. Nếu gần, chúng tôi tự lái xe tới, còn nếu xa, chúng tôi đi tàu cao tốc và thuê xe khi tới. Cách nào thì cũng chỉ mất khoảng ba tiếng. Lần này, chúng tôi tự lái xe.

Địa điểm đầu tiên là một thành cổ ở tỉnh Buan. Mùa đông nên cũng không có nhiều khách thăm quan lắm. Tường thành thì cũng khá kiên cố, nhưng tôi không ấn tượng về tường thành, mà ấn tượng về sự khác biệt của các tầng lớp. Nhà giàu xưa thì nhà gỗ, kiên cố đẹp đẽ. Nhà dân thường thì phải nói là lụp xụp kinh. Vì mất nhiều thời gian lái xe nên ngày hôm đó coi như hết. Chúng tôi trở lại nhà trọ. Trong các chuyến du lịch tập thể, các bạn Hàn thường thuê một nhà, hoặc một phòng lớn có khoảng 2 tới 3 phòng nhỏ, tuỳ vào số lượng người, rồi khi ngủ thì dải chăn ngủ trên sàn. Lần này chúng tôi đi có một nữ, nên mất một phòng, còn thì dải chăn chi chít trong hai phòng còn lại, bao gồm cả phòng khách.

Địa điểm cho ngày hôm sau là bảo tàng côn trùng, chủ yếu là các loại sâu tằm. Tìm đỏ mắt không thấy một con nào quốc tịch Việt Nam, nhưng từ Malaysia, Indonesia, Thailand thì vô số kể. Kể cũng lạ, hay nhộng Việt Nam lên bàn nhậu hết mất rồi. Tôi chỉ thấy thích con cào cào ngội ôm đàn. Bên cạnh là nhiều ảnh dẫn chứng cho việc khán giả trầm trồ khi nó đang chơi lúc còn sống. Cứ tưởng là nó biết gảy đàn thật, hỏi lại người hướng dẫn mới biết bạn ấy chỉ ôm đàn pose hình thôi.

Điểm đến tiếp theo là bảo tàng lịch sử cận đại của tỉnh Gunsan. Có vài điều tôi thích, đó là quân Choson trong game đế chế ngày xưa đóng đô ở tỉnh này và các bạn Hàn từ xưa đã thích ăn đũa sắt chứ không dùng đũa tre.

Một điều nữa là ở Gunsan ngày xưa người ta không chôn người đã mất, mà đặt thi hài lên trên một lớp sỏi đá, đắp rơm làm mái lên xung quanh. Người ta cũng chờ một thời gian để hài cốt tiêu tan hết và mang xương cốt đi chôn ở một nơi khác.

Địa điểm cuối cùng là biển mùa đông ở Buan, nói chung là cũng lạnh. Dù chưa có tuyết nhưng những vách núi đá bên cạnh thì nhiều băng giá. Cảng biển sáng sớm cũng khá vắng vẻ.

Vì chủ yếu đi thăm quan nên không có nhiều hàng lưu niệm. Lại còn là mùa đông nữa. Tôi đành kiếm một viên sỏi ngộ ngộ trên biển, biến nó thành weird boy.

Ngoài ra còn chú nhóc này, thực sự tôi cũng chẳng biết nó họ hàng, con cháu nhà ai. Mà người bán cũng chẳng biết nó gốc gác thế nào, gọi nó là alien.

Ngày cuối cùng của chuyến đi kết thúc bằng món cá sống, các bạn Hàn gọi là Huê (Phát âm là huê). Đồ ăn ở Hàn đa số liên quan đến hải sản. Gần như là ăn sống, hoặc gần sống (Bảo quản giống như làm dưa rồi mang ra ăn luôn, chủ yếu áp dụng cho cua, mực).

Nhà khoa học và kĩ sư. Liên hệ tới nền giáo dục

Nhân dịp nghe GS. Lee nói về sự khác nhau giữa kĩ sư (engineer) và nhà khoa học (scientist), tôi thấy có nhiều cái hay và nhiều cái liên hệ tới giáo dục.

Theo GS, nhà khoa học làm vì tò mò, họ làm những điều rất căn bản. Kĩ sư làm để giải quyết một vấn đề cụ thể. Có một nhà thuần khoa học, tức là thuần tuý tò mò mà làm, nhưng không có thuần kỹ sư, vì kỹ sư, vì định nghĩa đầy đủ là giải quyết một vấn đề thực tế bằng phương pháp khoa học. Trong kỹ sư luôn có một phần của nhà khoa học. Nhưng điều giáo sư muốn nhấn mạnh là, trong các trường đại học, người ta đào tạo kỹ sư chứ không phải nhà khoa học. Các bộ môn trong các trường đại học đều lấy tên là mechnical engineering, electrical engineering. Ngay cả có làm tiến sĩ, thì tư duy trong đó vẫn là kỹ sư, vì điều đầu tiên người ta hỏi sẽ là mục đích của anh để giải quyết vấn đề gì.Có nghĩa là mục đích cuối cùng là sử dụng khoa học để giải quyết vấn đề thực tế. Mấu chốt ở đây là như vậy.

Nhìn lại quá trình học tập của học sinh, sinh viên nước ta, ta thấy rằng ta được dạy theo con đường khoa học, tức là học sinh được dạy những thứ sâu xa, siêu đẳng. Học sinh ganh đua nhau để học những thứ là sản phẩm của sự tò mò mà thôi. Học sinh không được dạy giải quyết các vấn đề thực tế. Ngay cả khi vào trường đại học, nhiều khi sinh viên vẫn chưa tiếp cận được để trở thành một kĩ sư, mà có tiếp cận được thì đại học cũng là quá muộn rồi. Điều này quá khác biệt với nhiều nước phát triển, khi nền giáo dục của họ có cách dạy và học hoàn toàn khác.

Đây là những gì quan sát thấy, có lẽ nhiều người biết. Nhưng giải quyết thế nào thì cũng chịu, mà có biết thì chắc cũng bó tay.

Giữ tấm lòng nhân hậu

Xem một đoạn phim ngắn về một ông lão lượm rác với tầm lòng nhân hậu. Ông vẫn giúp đỡ mọi người dù rất nghèo. Ông giúp không vì điều gì cả, ông cứ lẳng lặng giúp đỡ thôi, ko nói lời nào cả. Gương mặt tiều tụy của ông ánh lên một niềm vui nhân hậu.

Rồi ông lão bị nghi oan khi cố giữ đồ ăn cướp từ 2 tên cướp. Ông bị chúng đánh, ông vẫn giữ. Rồi ông phải vào trại giam.

Nhưng lòng nhân hậu đã giúp ông. Ông quá tốt bụng, và những người được ông giúp đã giúp ông. Vẫn khuân mặt đầy nếp nhăn của thời gian, của nét khó nhọc của cuộc sống nhưng đã ánh lên một niềm vui sâu thẳm.

Tôi đã khóc khi nhìn vào gương mặt ông, nhân hậu và thánh thiện. Có lẽ tôi hơi nhạy cảm, hơi thiếu thốn tình cảm. Nhưng nhân hậu và nhạy cảm chẳng có gì là xấu cả, và tôi sẽ vẫn giữ những điều này. Có ý chí, nghị lực và nhân hậu không làm hại gì tới nhau.

Hình như từ trước đến giờ tôi cũng đã thay đổi. Trước kia khi đọc một mẩu truyện, xem một mẩu clip truyền tải một thông điệp, tôi hay cho rằng đó là lý tưởng hóa và phi thực tiễn. Tôi chẳng tin và cũng chẳng cho mình tin và làm theo điều đó. Giờ đây tôi thấy rằng nếu tác giả đã cố gằng truyền tải tâm huyết vào đó, nếu nó làm ta sống có ích hơn thì tại sao lại không làm. Như ông lão tốt bụng trong câu chuyện ấy, cứ giúp đỡ mọi người vì ông lão cảm thông được hoàn cảnh nghèo khó.

À, mà không phải là tôi thay đổi. Tôi vốn vẫn tin vào cuộc đời, vào con người. Vài lần bị lừa làm tôi co mình lại, muốn luyện tập để đối đáp lại cuộc đời. Tôi cố không tin, cố lãnh đạm. Nhưng có lẽ bản chất sâu thẳm của tôi sẽ chẳng thay đổi, ví dụ như hôm nay tôi đã nhận ra điều đó.

Cuộc đời vốn không công bằng thì kệ nó đi, nếu từ sự ko công bằng ấy, mọi người cùng nhau giúp đỡ, vươn lên thay vì ganh ghét, hằn học thì tốt hơn biết bao.

Bạn nhút nhát, hay bạn là người hướng nội

Tôi hay nghĩ mình là người nhút nhát: Suy nghĩ này ám ảnh và làm tôi tự chui vào vỏ ốc. Có nhiều lúc tôi tự giới thiệu trong một cuộc nói chuyện rằng tôi nhát, và thế là một cách tự nhiên tôi co mình lại. Điều này có hại thế nào thì rất rõ ràng, tôi mất đi nhiều cơ hội trong công việc, trong tình cảm. Rồi mãi sau này tôi nhận ra rằng những điều tôi tự áp đặt cho bản thân là thực sự không đúng. Chúng ta hay nhầm tưởng giữa nhút nhát với một tính cách khá phổ biến, đó là hướng nội.

Theo định nghĩa, nhút nhát là sợ những phản ứng tiêu cực từ người khác, còn hướng nội là thích môi trường yên tĩnh, không ồn ào. Người nhút nhát thường sợ sệt không dám làm điều gì đó, vì sợ người khác đánh giá, sợ không hợp ý người đối diện. Có một ranh giới rất nhỏ giữa nhút nhát và hướng nội, nên nếu không tự tin, không nghị lực xây dựng bản sắc của riêng mình, người hướng nội dễ có những biểu hiện nhút nhát.

Số người hướng nội trên thế giới chiếm một tỉ lệ tương đối. Ở châu Âu và châu Mỹ, một nghiên cứu bởi Myers, tỉ lệ người hướng nội khoảng 50%. Ở châu Á, tỷ lệ người hướng nội là cao hơn. Tôi cũng là một người hướng nội, và nếu bạn đang đọc bài viết này, thì khả năng rất cao bạn cũng là một người hướng nội. Khác với nhút nhát, không có gì ta phải ngại ngùng khi là một người hướng nội. Người hướng nội có bản sắc của riêng mình và khả năng thành công không khác, thậm chí là hơn những người hướng ngoại. Vì sao tôi lại nói như vậy. Khi người hướng ngoại bận rộn với các mối quan hệ, các buổi tiệc thì người hướng nội có thời gian một mình và suy nghĩ, và người hướng nội thường có tài năng hơn.

Nhưng thực tế, người hướng nội thường có suy nghĩ sợ sệt và không dám thử sức, bởi theo suy nghĩ thông thường, thành công, bản sắc cá nhân thường đi kèm với năng động, kỹ năng giao tiếp và quản lý. Nhưng thực ra có những trường hợp khác, đôi khi hiệu quả hơn, giúp người hướng nội định hình chính mình và tạo ra sự trân trọng người khác dành cho mình. Hãy dành thời gian và suy nghĩ kĩ về việc bạn muốn người khác nhìn mình như thế nào. Nếu bạn chưa nghĩ ra mình nên làm gì, thì tôi xin chỉ cho các bạn ba cách.

Viết

Trong một nghiên cứu về não, người ta thấy rằng khi viết và khi làm các hoạt động liên quan tới nghiên cứu, hay suy nghĩ giải quyết các vấn đề, cùng một vùng trên não bộ rơi vào trạng thái hoạt động . Vì vậy, luyện tập viết giúp chúng ta phát triển kĩ năng, kiến thức về cuộc sống, đồng thời giúp ta luyện tập bộ não cho công việc. Không phải ngẫu nhiên mà những người thành công, như các giáo sư đại học, những người điều hành các công ty thường cũng giỏi trong viết lách. Chúng ta nên luyện tập viết, không phải là để bắt chước những người đó, mà để luyện tập tri thức của chính mình và tự tạo ra cơ hội.

Viết một comment trên facebook không phải là viết, ban cần đầu tư nhiều hơn. Cách dễ nhất là bắt đầu bằng nhật kí. Bạn tập cho mình thói quan ghi chú lại các sự kiện trong ngày, và nếu có thể, dành thời gian viết về những sự kiện đó hàng ngày, trước khi đi ngủ chẳng hạn. Cách tốt hơn, đó là blog. Ngày nay khi công nghệ rất phát triển, blog là một công cụ cực kì hữu hiệu, nơi mà những người hướng nội có lợi thế. Bạn có thể dành thời gian, định dạng suy nghĩ của mình, và có những thảo luận thực với người khác. Hơn thế nữa, khi người hướng ngoại tập trung vào kinh doanh, những buổi tiệc nhỏ mang tính chất cục bộ, người hướng nội có thể dùng ý tưởng của mình để xây dựng thương hiệu riêng mang tầm quốc gia hoặc quốc tế. Bạn có thể viết về bất cứ vấn đề gì bạn nghĩ tới, hoặc gặp trong ngày. Mỗi ngày một chút, kĩ năng của bạn sẽ trở nên tốt hơn.

Mở rộng quan hệ xã hội - chiến thuật 1-1

“Không ai có thể thành công một mình được", đó là lí do tại sao bạn cần các mối quan hệ xã hội. Ronald Burt tại đại học Chicago cũng thấy như vậy, và trong nhiều nghiên cứu của mình, ông thấy rằng khoảng cách giữa các nhân viên trong một công ty ngày càng trở nên lớn hơn. Ông cũng tìm nhiều cách để giúp các nhân viên xây dựng và củng cố các mối quan hệ, qua đó đạt điều nhiều thành công hơn.

Bạn lo lắng rằng một người hướng nội như bạn khó có thể mở rộng các mối quan hệ. Bạn cảm thấy khó khăn khi hoà nhập vào các đám đông. Nếu như vậy, bạn hãy tạo ra các cuộc giao tiếp một - một, tức là gặp gỡ một người thôi. Có một chiến thuật dành cho bạn, đó là mỗi tuần một lần, rủ một người khác nhau trong cộng đồng của bạn đi ăn trưa. Sau vài tuần hoặc vài tháng, bạn sẽ có mạng lưới bạn bè lớn hơn. Điều này không những giúp cho sự nghiệp của bạn, nó còn giúp bạn sống tươi vui hơn nữa. Đó là chiến thuật của những nhà nghiên cứu, và cũng là kinh nghiệm của riêng tôi khi tôi áp dụng.

Tự tin và tự kích thích bản thân

Nhà tâm lý học Robert Cialdini nói rằng đơn giản chỉ cần đặt bằng hay giải thưởng lên tường văn phòng. Việc này có thể giúp gây ấn tượng với người khác về khả năng của bạn. Điều này được ông minh chứng bằng một thí nghiệm ở bệng viện Arizona, khi bệnh nhân tăng lượng vận động 32% ngay lập tức khi các nhà vật lý trị liệu bắt đầu nói với bệnh nhân về bằng cấp và thành tựu của mình.

Bạn có thể tự kích thích bản thân tự tin bằng cách trên. Hoặc bạn có thể dùng cách tự kỉ ám thị, ví dụ như hét lên, hoặc luôn tự nhắc mình: “Tôi tự tin với khả năng của mình, tôi sẽ làm được điều mình muốn". Nghe có vẻ hơi buồn cười, nhưng nhiều người nói rằng nó sẽ có hiệu quả. Việc bạn muốn thực hiện điều này cũng đã giúp bạn củng cố quyết tâm để thay đổi rồi.

Kết luận: Bạn và tôi, hãy cùng hành động. Suy nghĩ không thay cho hành động được.

Cuối cùng, Suy nghĩ không thay được hành động, bởi vậy tôi rất mong sau khi bạn đọc xong, hãy hành động. Bạn hãy dành nhiều thời gian để suy nghĩ hơn. Khi người hướng ngoại đang dùng thời gian của họ bận rộn với tiệc tùng, bạn hãy dùng thời gian nghỉ ngơi của mình một cách hiệu quả, ví dụ như đọc các bài viết về chuyên ngành làm việc của bạn, hay suy nghĩ về cuộc đời và sự nghiệp. Người hướng nội làm việc tốt nhất khi suy nghĩ một mình, hơn là ngồi thảo luận (Francesca Gino, giáo sư tại Harvard). Hãy bắt đầu viết hàng ngày, hãy mở rộng các mối quan hệ.